Güven Güzeldere

Açık Bilinç’te geçtiğimiz hafta kaybettiğimiz Stephen Hawking'i andık. Hawking evren anlayışımızı nasıl değiştirdi? Nasıl bir insandı? Hawking'in bilime ve insanlığa katkılarını onu şahsen tanımış olan ve aynı alanda araştırmalar yürüten, Bilim Akademisi kurucu üyesi Prof. Rahmi Güven ile konuştuk.

Açık Bilinç’te bu hafta konumuz depresyon. Türkiye Psikiyatri Derneği başkanı Prof. Timuçin Oral ve Maastricht Üniversitesi'nden Dr. Sinan Gülöksüz ile depresyonun türleri, teşhisi ve tedavisi, beyin kimyası hakkında konuştuk. 

Açık Bilinç'te bu hafta, geçen hafta kaldığımız yerden devam ederek, konuğumuz Cemil Türün'le, dijital para, Blockchain ve Bitcoin hakkında konuşmaya devam ettik: Dijital paranın geleceği var mı, kapitalist sistem içinde bir spekülasyon aracına mı dönüşüyor, iklime etkisi nedir? 

Bu hafta Açık Bilinç'te, digital para hakkında temel kavramlardan geleceğe dair sorulara kadar pek çok şeyi konuşacağımız iki haftalık bir dizinin ilk bölümünde Cemil Şinasi Türün konuğumuzdu. Bu programı temel sorulara ayırdık: Dijital para ne zaman ve nasıl "yoktan var oldu" ve değer kazandı? Blockchain nedir, merkezi denetimi nasıl kırabilir? Bitcoin bir tür "sanal altın" olarak görülebilir mi, güvenliği var mıdır, madenciliği nasıl yapılır? Haftaya yine aynı konuğumuzla aynı konunun farklı boyutlarını konuşmaya devam edeceğiz.

Bu hafta Açık Bilinç'te Bilgi Üniversitesi öğretim üyesi Ferda Keskin'le siyaset felsefesi hakkında konuştuk. Neoliberal sistemin açmazlarını, yükselen sağ, milliyetçi muhafazakâr hareketlerle küresel kapitalizmin çelişkilerini ele aldık.

Bu hafta Açık Bilinç’te, 1 Aralık 2017'de kaybettiğimiz, Türkiye kökenli en önemli tarihçi ve eleştiri kuramcılarından olan Prof. Arif Dirlik'i EK Dergi Genel Yayın Yönetmeni Ali Şimşek’le birlikte andık.

Bu hafta Açık Bilinç'te doğumgününden yola çıkarak biraz olasılık kuramı, biraz astroloji, biraz da sosyal psikoloji konuştuk. Doğumgünü paradoksu nedir? Doğumgünümüz kişiliğimizle ilgili bir şey söylüyor mu? Aile içi doğum sıramızın hayatımızda belirleyici rolü var mı?    

Açık Bilinç'te otoriter rejimler, itaat, kitle psikolojisi, sivil itaatsizlik ve adalet üzerine tartışmaları içeren programlarımızı biraraya toplamak iyi olur düşüncesi ile bu derlemeyi hazırladık.

Açık Bilinç’te bu hafta sorumuz şuydu: Kötülük içimizde mi? Sosyal Psikoloji tarihinin en tartışmalı çalışması sayılan Stanford Hapishane Deneyi, bu çalışmanın öncülleri olan Milgram Deneyi ve Adolf Eichmann Davası çerçevesinde, zulüm ve kötülüğün doğası, suça teşvik eden hiyerarşik güç yapıları ve bireysel sorumluluk konularını ele aldık.  

Açık Bilinç’in 2018 ilk programında, şu konulara değindik: Yeni yıl niyetlerimizi tutabiliyor muyuz?; Dünyada ve Türkiye'de üniversite sıralamalarına bir bakış; "Alternatif Tıp" serisi üzerine dinleyici soru ve yorumları, alternatif tıp alanında sıkça kullanılan “enerji” ve “quantum” kavramları; 2018'deki yeni Açık Bilinç programları.  

Açık Bilinç'te  geçtiğimiz 6 hafta boyunca "Geleneksel, Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp" başlıklı bir seri program yaptık. Bu seri kapsamındaki bütün programları bir arada derli toplu bir şekilde burada bulabilirsiniz:

Bu hafta Açık Bilinç’te "Geleneksel, Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp" serisinin 6. ve son bölümünde Prof. Dr. Meliha Korkmaz'la Hacamat uygulamaları, tıp tarihinden ilginç vak'alar, alternatif tedavilerde güvenilirlik, etik ve hekim sorumluluğu üzerine konuştuk.

Bu hafta Açık Bilinç’te, "Geleneksel, Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp" serisinin 5. bölümünde Prof. Dr. Meliha Korkmaz ile Tıp tarihi, geleneksel ve alternatif tedaviler, dünyada ve Türkiye'de hekim yaklaşımı ve etik sorular üzerine konuştuk.

Bu hafta Açık Bilinç'te "Geleneksel, Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp" serisinin 4. bölümünde, Dr. Işıl Arıcan’la homeopati konusunu ele adık. Nedir, nasıl çalıştığına inanılıyor, faydası var mı? Çağdaş bilimsel araştırmalar ve yayımlanmış meta-analizler ışığında bir değerlendirme yapmaya çalıştık.

Açık Bilinç’te bu hafta biyolojik dünyada yanıltanlar, aldatanlar, ve kendini kandıranlardan konuştuk ve beynimizdeki "sahtekâr yakalama modülü" hipotezinden, algı operasyonları psikolojisine uzanan bir gezinti yaptık.

Bu hafta Açık Bilinç’te "Geleneksel, Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp" serisinin 3. bölümünde Dr. Işıl Arıcan’ı konuk ettik ve şu soruları ele aldık: Alternatif ve çağdaş tıp arasındaki sınırlar neler, alternatif tedaviler niçin revaçta?   

Bu hafta Açık Bilinç’te "Geleneksel, Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp" serisinin 2. bölümünde, Helsinki Üniversitesi’nden Dr. Çağrı Yalgın'la beklenti ve inancın fizyolojiye etkisi ve plasebo etkisinin gerçekliği üzerine konuştuk.  

Bu hafta Açık Bilinç’te, 6 program boyunca sürecek yeni ve kapsamlı bir seriye başlıyoruz: Bilimsel Veriler Işığında Geleneksel, Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp. Bu haftaki giriş programında, "Ana Akım Tıp" ve  "Geleneksel, Alternatif, ve Tamamlayıcı Tıp" kavramları üzerinden genel bir çerçeve çizerek, "plasebo" etkisinin işlevine değindik ve seri boyunca ele alacağımız ana soruları özetledik.

Bu hafta Açık Bilinç’te Harvard Üniversitesi’nde çalışan genç bilimcilerimizden Dr. Didem Göz Aytürk'le, 2017 Nobel Tıp ödülü konusu olan gece/gündüz ritmleri çerçevesinde, ışık algısının fizyoloji ve davranış üzerindeki etkileri ve retina dokusu üzerinde yürütülen öncü yeni araştırmaları konuştuk.  

Bu hafta Açık Bilinç’te, Harvard Üniversitesi’nden genç bir bilimcimizi, Dr. Betül Kacar’ı ağırladık. Astrobiyoloji bilimini ve evrende yaşamın başlangıcını konuştuk.  

Bu hafta Açık Bilinç’te Prof. Hakan Gürvit'le hafıza ve benlik ilişkisinden ve nöropsikolojide çok tartışmalı bedbaht bir vak'a olan hasta H.M.'nin hikâyesinden söz ettik.

Açık Bilinç’te bu hafta Turgay Aytaç'la birlikte, bilgiye özgür erişim ve internet'in geleceğine dair çok önemli bir konuyu ele alıyoruz: Ağ Tarafsızlığı (“Net Neutrality”).  

Açık Bilinç’te bu hafta bilgisayar bilimci Chris Stephenson ile bilgisayarların kuramsal tarihçesi, evrensel hesaplama nitelikleri, yazılım-kapitalizm ilişkisi, özgür yazılım hareketi ve gelecek üzerine konuştuk.

Bu hafta Açık Bilinç’te, Yapay Zekâ serisinin son programında, Yapay Zeka'nın Rönesansı’nı konuştuk: Yeni paradigmanın hesaplama mimarisi, büyük veri, otonom sistemler, akıllı yardımcılar ve Yapay Zekâ’nın geleceğine dair etik sorunlar konularımız arasındaydı.  

Bu hafta Açık Bilinç’te Yapay Zekâ serisine devam ederek, konuğumuz Prof. Cem Say’la Mayıs 2017’de dünya GO şampiyonluğunu ele geçiren AlphaGo programını, ve Yapay Zekâ'nın geleceği çerçevesinde ırkçı bir söylem geliştiren Microsoft programı TAY’la, kendi aralarında bir iletişim sistemi icat eden Facebook ’bot'larını konuştuk.  

Açık Bilinç’te bu hafta geçen hafta başladığımız Yapay Zekâ serisine devam ederek, şu soruyu ele aldık:  Bir bilgisayar programı nasıl olur da dünyanın en büyük satranç ustasını yenebilir?  

Açık Bilinç’te bu hafta Yapay Zeka ve insanlığın geleceğine dair şu soruyu irdeledik: Yaratıcılık programlanabilir mi? Geleceğin bestecileri insanlar değil de Yapay Zeka sistemleri mi olacak?

Düz dünya iddiası, besmeleyle kurban kesimi, depresyon ve psikiyatri... Bu hafta Açık Bilinç'te, Türkiye'de ve dünyada yayımlanmış son bilimsel ve "bilimsel" haberler arasında kısa bir gezinti yaptık.

Bu  hafta Açık Bilinç’te İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’den Prof. Hakan Gürvit’le 2017 Dünya Alzheimer Kongresi sonrası Alzheimer araştırmalarında yeni bulgulardan söz edeceğiz ve sıkça sorulan pratik sorulara değindik.

Açık Bilinç’te bu hafta, Sabancı Üniversitesi öğretim üyesi, Bol Bilim sitesi ve BirGün Gazetesi yazarı Dr. İlker Birbil’le, üniversitede unvanlar, yardımcı doçentlik meselesi ve TÜBITAK’ın durumu üzerine konuştuk.